Noord-Veluws Archief verwerft archief Veldwijk

GGz Centraal in Ermelo draagt het bestuursarchief en de fotocollecties van het psychiatrisch ziekenhuis op landgoed Veldwijk over aan het Noord-Veluws Archief (NoVA).

Douwe van der Heide (GGz Centraal), Burgemeester Hans van Daalen en Rudolf Bosch (Noord-Veluws Archief) en tekenen de overeenkomst — Douwe van der Heide (GGz Centraal), Burgemeester Hans van Daalen en Rudolf Bosch (NoVA) tekenen de overeenkomst voor schenking van het archief van Veldwijk op het hoofdgebouw van Veldwijk.

Tot begin dit jaar was de historische collectie van Veldwijk in Museum Parkzicht op het terrein van GGZ Centraal in Ermelo ondergebracht. Daar werd de collectie jarenlang beheerd door een enthousiaste groep vrijwilligers. In april 2025 sloot Museum Parkzicht haar deuren.

De geschiedenis van Veldwijk en de gemeente Ermelo zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wij zijn dan ook blij dat het archief bewaard blijft voor de toekomstige generaties, zodat de verhalen ook in de toekomst verteld kunnen worden

Historie Veldwijk

In 1884 was Mathile Jacques Chevallier betrokken bij de oprichting van de ‘Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders in Nederland. Van zijn moeder had hij haar bezit in Ermelo, landhuis Veldwijk, geërfd. Dit stelde hij voor een gunstige prijs ter beschikking aan de pas opgerichte vereniging. In 1886 werd een psychiatrisch ziekenhuis voor geestelijke gezondheid gesticht op Landgoed Veldwijk te Ermelo. Dat jaar worden de eerste paviljoens in gebruik genomen door psychiatrische patiënten. In de jaren erna worden veel paviljoens bijgebouwd. Veldwijk maakt anno 2025 deel uit van GGz Centraal.

Douwe van der Heide (GGz Centraal), burgemeester Hans van Daalen, Rudolf Bosch (NoVA) samen Dick van Wijngaarden en Johannes de Kroon, die Museum Parkzicht ve tegenwoordigden. — Douwe van der Heide (GGz Centraal), burgemeester Hans van Daalen, Rudolf Bosch (NoVA) samen Dick van Wijngaarden en Johannes de Kroon, die Museum Parkzicht vertegenwoordigen. Beiden hebben zich jaren ingezet voor het beheer en behoud van de collectie van Veldwijk.

Historisch erfgoed

Na het sluiten van Museum Parkzicht rees de vraag wat met de omvangrijke historische collecties moest gebeuren.
Het college van B&W van de gemeente Ermelo heeft zich ingespannen om dit belangrijke stuk historisch erfgoed in Ermelo te behouden. “De geschiedenis van Veldwijk en de gemeente Ermelo zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wij zijn dan ook blij dat het archief bewaard blijft voor de toekomstige generaties, zodat de verhalen ook in de toekomst verteld kunnen worden”, zegt burgemeester van Daalen over de verwerving van het archief.

Om de archief- en fotocollecties in Ermelo te kunnen houden is de hulp ingeroepen van het Noord-Veluws Archief (NoVA). NoVA beheert de archieven van onder andere de gemeente Ermelo en is het duurzame collectieve geheugen van de regio. Het archief van de voormalige kliniek Veldwijk vormt een belangrijke aanwinst voor het Noord-Veluws Archief. “Veldwijk is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van Ermelo als ‘zorgdorp’. De verwerving van dit archief is bijzonder, ten eerste omdat het vertelt over de wijze waarop de psychiatrische gezondheidszorg in Nederland zich heeft ontwikkeld. Het is echter ook een belangrijk onderdeel van de sociaal-maatschappelijke structuur van de Ermelose samenleving van de afgelopen anderhalve eeuw”, aldus Rudolf Bosch, directeur van het Noord-Veluws Archief.

GGz Centraal is eveneens blij met het behoud van dit unieke archief. “We zijn blij dat het verleden van Veldwijk op deze manier deel blijft uitmaken van het collectieve geheugen van onze regio. Op een verantwoorde en veilige manier.” Aldus Douwe van der Heide, directeur behandelzaken GGz Centraal.

Toegankelijkheid van het archief

Het bestuursarchief en de fotocollectie beslaan de periode 1886 – 2000 en worden overgebracht naar het Noord-Veluws Archief. Daar wordt het verder beschreven op de basis die al door de vrijwilligers in Museum Parkzicht is gelegd. Een groot deel van de archieven zal onder blijvende beperkingen van openbaarheid vallen. Dit betekent dat niet alle archiefstukken zomaar voor iedereen toegankelijk zijn. Bij beperking van openbaarheid is het archief enkel te raadplegen met toestemming van het bestuur van GGz Centraal. Dit heeft te maken met de aard van de archieven en privacywetgeving.